CÁC PHƯƠNG PHÁP NUÔI DẠY CON ĐÚNG CÁCH ĐỂ CON NGOAN NGOÃN

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, trẻ em được nuôi dạy tự lập thường có thành tích học tập cao hơn, các mối quan hệ xã hội tốt đẹp hơn và khả năng thích nghi với cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, việc nuôi dạy con đúng cách ngày càng trở nên phức tạp. Các bậc phụ huynh luôn mong muốn con mình có một tương lai tươi sáng, nhưng không phải ai cũng biết cách để con mình trở nên tự lập. Vậy làm thế nào để nuôi dạy con đúng cách? Bố mẹ hãy cùng BingGo Leaders khám phá 10 nguyên tắc vàng sau đây nhé.

1. 10 nguyên tắc nuôi dạy con đúng cách để con tự lập

Bố mẹ đã bao giờ chứng kiến cảnh con bối rối khi phải tự mình hoàn thành một công việc đơn giản? Hay cảm thấy lo lắng khi con cái quá phụ thuộc vào sự giúp đỡ của người lớn? Những tình huống này đặt ra câu hỏi về cách nuôi dạy con cái sao cho chúng có thể tự tin đối mặt với cuộc sống. 10 nguyên tắc vàng dưới đây sẽ giúp bố mẹ nuôi dạy con đúng cách và giúp tự lập, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách

• Hãy trở thành tấm gương tốt để nuôi dạy con đúng cách: Ở giai đoạn 2-8 tuổi, trẻ em có khả năng bắt chước rất mạnh mẽ. Vì vậy, khi bố mẹ là tấm gương sáng, con cái sẽ cảm thấy tự hào và tin tưởng vào bố mẹ hơn, hình thành những thói quen tốt, những giá trị sống tích cực.
• Trò chuyện và tương tác thường xuyên với trẻ: Bố mẹ có thể đặt ra những câu hỏi mở để kích thích trẻ suy nghĩ, phân tích và đưa ra ý kiến, từ đó hiểu rõ hơn về suy nghĩ, cảm xúc và nhu cầu của con.
• Tôn trọng ý kiến, ý tưởng của con: Khi con nói, bố mẹ hãy tập trung lắng nghe, không ngắt lời, dù ý kiến của con có đúng hay sai, hãy tôn trọng và không nên đưa ra đánh giá quá vội vàng. Nếu bạn không đồng ý với ý kiến của con, hãy giải thích rõ ràng lý do một cách nhẹ nhàng và dễ hiểu.

• Nhẹ nhàng trong quá trình nuôi dạy con: Khi bố mẹ đối xử tử tế, tôn trọng với trẻ, chúng sẽ học cách làm điều tương tự với người khác. Ngược lại, nếu bố mẹ thường xuyên la mắng, quát tháo, trẻ sẽ dễ dàng bắt chước và có những hành vi tương tự.

• Chấp nhận sự “bừa bộn” của con: Từ 6 tháng đến 3 tuổi, não bộ của bé luôn tò mò khám phá và hấp thụ mọi điều mới lạ xung quanh, bé có thể vẽ lên những tấm bìa lớn dán trên tường. Tuy nhiên, việc dọn dẹp sau khi chơi là một kỹ năng quan trọng mà bé cần học. Thay vì quát mắng, hãy cùng bé thu dọn đồ chơi, vừa chơi vừa học. 

Nguyên tắc nuôi dạy con đúng cách không thể bỏ qua

• Cho trẻ đi và quan sát nhiều hơn: Từ những bảo tàng lịch sử, sở thú kỳ thú đến những danh lam thắng cảnh, mỗi chuyến đi đều là cơ hội để trẻ học hỏi về văn hóa, tự nhiên và con người. 

• Mạnh mẽ và quyết đoán trong quá trình nuôi dạy con, vì sự kiên định của bố mẹ sẽ giúp con hình thành thói quen tốt và tôn trọng luật lệ.
• Luôn rút kinh nghiệm: Thường xuyên tự đánh giá lại những gì mình đã làm trong quá trình nuôi dạy con và những gì cần cải thiện để rút kinh nghiệm nuôi dạy con đúng cách ở những lần sau.

• Không ép buộc mà hãy khuyến khích: Thay vì: "Con phải đi ngủ ngay bây giờ!" bố mẹ hãy thử: "Con đã chơi rất vui rồi đấy. Bây giờ chúng ta cùng nhau đọc một cuốn truyện trước khi đi ngủ nhé."
• Dạy con tinh thần tự giác: Bố mẹ hãy tập cho con làm những việc phù hợp với lứa tuổi như dọn dẹp phòng, gấp quần áo, tự chuẩn bị đồ dùng học tập...Chia các nhiệm vụ lớn thành những mục tiêu nhỏ hơn để trẻ dễ dàng đạt được và cảm thấy tự hào. 

>> Xem thêm: DẠY CON TỰ GIÁC HỌC BÀI BẰNG PHƯƠNG PHÁP 2R - 3P

Dạy con tinh thần tự giác ngay từ khi con nhỏ

2. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách bố mẹ nào cũng nên biết

Mục tiêu của người làm cha làm mẹ là nuôi dạy con đúng cách, con trở thành những đứa trẻ thông minh, sáng tạo và tự tin. Để đạt được mục tiêu đó, bố mẹ cần tạo ra một môi trường học tập lý tưởng, trang bị cho trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết đòi hỏi bố mẹ phải tìm đúng phương pháp áp dụng nuôi dạy con đúng cách. Bố mẹ có thể tham khảo một số phương pháp nuôi dạy con đúng cách dưới đây:

2.1. Nuôi dạy con đúng cách của người Nhật: Đầu tư cho tương lai

Phương pháp nuôi dạy con đúng cách của người Nhật từ lâu đã được ngưỡng mộ trên toàn thế giới. Không chỉ chú trọng vào thành tích học tập, người Nhật còn đặc biệt quan tâm đến việc phát triển nhân cách, kỹ năng sống và sự tự lập của trẻ. Nếu bố mẹ muốn áp dụng phương pháp nuôi dạy con đúng cách, hãy cùng khám phá những điều thú vị sau:

Dạy con trở thành người tốt

• Tôn trọng và lễ phép: Người Nhật dạy con cách cư xử lễ phép, biết ơn và tôn trọng người khác từ khi còn nhỏ. Điều này không chỉ giúp trẻ hòa nhập với xã hội mà còn giúp trẻ xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp.
• Tự lập và trách nhiệm: Trẻ được khuyến khích tự làm những việc mình có thể, như dọn dẹp phòng, gấp quần áo,... giúp trẻ rèn luyện tính tự lập và trách nhiệm.
• Phát triển toàn diện: Người Nhật quan niệm rằng, việc phát triển toàn diện cả về thể chất, trí tuệ và tinh thần là vô cùng quan trọng. Vì vậy, trẻ được khuyến khích tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, như thể thao, âm nhạc, nghệ thuật,...

Phương pháp nuôi dạy con đúng cách bố mẹ cần biết

Nuôi dưỡng trí não từ khi còn nhỏ

• Kích thích các giác quan: Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ đã được tiếp xúc với nhiều âm thanh, hình ảnh và cảm giác khác nhau. Việc bố mẹ cho trẻ tiế xúc sớm như vậy sẽ giúp trẻ phát triển các giác quan và não bộ một cách toàn diện.
• Rèn luyện khả năng ngôn ngữ: Trẻ được tiếp xúc với ngôn ngữ từ rất sớm, thông qua việc đọc sách, kể chuyện và trò chuyện với người lớn.
• Phát triển khả năng tư duy: Trẻ em Nhật được khuyến khích đặt câu hỏi, tìm tòi và khám phá để rèn luyện khả năng tư duy độc lập và sáng tạo.

Tạo dựng một môi trường học tập lý tưởng

• Gia đình là ngôi trường đầu đời: Gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục trẻ. Đòi hỏi cha mẹ nên dành thời gian cho con, cùng con chơi, cùng con học.
• Tạo không gian học tập thoải mái: Một không gian học tập gọn gàng, đầy đủ ánh sáng sẽ giúp trẻ tập trung hơn. Bố mẹ nên chuẩn bị cho con một góc học tập riêng thật yên tĩnh.
• Khuyến khích sự tò mò của trẻ: Hãy tạo điều kiện để con được tự do khám phá và học hỏi thông qua các hoạt động hằng ngày, tham gia các hoạt động ngoài trời, câu lạc bộ hay văn nghệ ở trường lớp.

>> Xem thêm: 5 SAI LẦM KHI NUÔI DẠY CON 

2.2. Phương pháp nuôi dạy con của người Do Thái

Tại sao người Do Thái lại sản sinh ra nhiều thiên tài đến vậy? Câu trả lời nằm ở chính cách họ nuôi dạy con đúng cách. Văn hóa Do Thái, với tỷ lệ người đoạt giải Nobel cao ngất ngưởng, đã chứng minh được hiệu quả của phương pháp giáo dục độc đáo này. Thay vì chiều chuộng con, các bà mẹ Do Thái thường khuyến khích con tự lập, tự giải quyết vấn đề. Họ tin rằng, việc tạo ra những khó khăn vừa sức sẽ giúp trẻ mạnh mẽ và sáng tạo hơn.

Một số phương pháp cụ thể:

• Đọc sách và thảo luận: Người Do Thái rất coi trọng việc đọc sách. Từ nhỏ, trẻ em đã được đọc sách và thảo luận về nội dung sách.
• Học hỏi từ lịch sử: Trẻ em được dạy về lịch sử dân tộc, những câu chuyện về các nhân vật lịch sử để nuôi dưỡng lòng tự hào dân tộc và ý chí vươn lên.
• Tham gia các hoạt động cộng đồng: Trẻ em được khuyến khích tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện để rèn luyện kỹ năng giao tiếp, hợp tác và giúp đỡ người khác.
• Tôn trọng người lớn tuổi: Trẻ em được dạy cách tôn trọng ông bà, cha mẹ và những người lớn tuổi khác.
• Khuyến khích sự sáng tạo: Trẻ em được tạo điều kiện để phát huy sự sáng tạo của mình thông qua các hoạt động nghệ thuật, âm nhạc và thể thao.

Không chỉ chú trọng vào thành tích học tập, người Do Thái còn quan tâm đến việc phát triển toàn diện các kỹ năng sống, tình cảm và xã hội của con cái. Người Do Thái sẽ tạo ra một môi trường gia đình ấm áp, khuyến khích học hỏi, khám phá và coi việc giáo dục con cái là một khoản đầu tư lâu dài cho tương lai.

Mặc dù phương pháp nuôi dạy con của người Do Thái rất hiệu quả, nhưng không có một công thức chung nào áp dụng cho tất cả trẻ em. Quan trọng nhất là bố mẹ cần hiểu rõ con cái mình để áp dụng phương pháp nuôi dạy con đúng cách, phù hợp nhất.

Phương pháp nuôi dạy con đúng cách của người Do Thái

2.3. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách Montessori

Lớp học Montessori là nơi bố mẹ thấy con được tự do sáng tạo và khám phá. Tại đây, trẻ em được khuyến khích tự chọn những hoạt động yêu thích, từ việc xếp hình, vẽ tranh đến các thí nghiệm khoa học đơn giản. Với phương pháp này, mỗi bé đều có cơ hội phát triển toàn diện, từ trí tuệ, thể chất đến cảm xúc và xã hội.

Một số hoạt động Montessori  nuôi dạy con đúng cách phổ biến:

• Hoạt động sống thực tế: Gợi ý cho trẻ làm các công việc hàng ngày như dọn bàn, gấp quần áo, tưới cây...
• Hoạt động cảm giác: Khám phá các vật liệu khác nhau bằng các giác quan như xúc giác, thị giác, thính giác...
• Hoạt động ngôn ngữ: bao gồm các hoạt động bé được tiếp xúc với ngôn ngữ như đọc sách, kể chuyện, hát, chơi chữ...
• Hoạt động toán học: Làm quen với các khái niệm số, hình học thông qua các giáo cụ trực quan.

Hướng dẫn phương pháp nuôi dạy con đúng cách cho ba mẹ

>> Xem thêm: TOP 10 KÊNH YOUTUBE GIÚP CON PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG SỐNG

2.4. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách của người Mỹ

Giáo dục Mỹ coi trọng việc nuôi dưỡng tính độc lập và sự sáng tạo ở trẻ, đồng thời cũng chú trọng vào việc phát triển toàn diện cả về trí tuệ, thể chất và tinh thần. Trẻ em được khuyến khích tự khám phá, đặt câu hỏi và tìm ra câu trả lời cho riêng mình, đồng thời cũng được tạo điều kiện để tham gia vào các hoạt động xã hội, thể thao và nghệ thuật. Với sự đa dạng văn hóa, giáo dục Mỹ còn giúp trẻ rèn luyện sự bao dung, tôn trọng sự khác biệt và trở thành những công dân toàn cầu.

Học người Mỹ để nuôi dạy con đúng cách

Học sinh Mỹ thường tham gia vào các câu lạc bộ thể thao, âm nhạc, kịch, hoặc các hoạt động tình nguyện trong cộng đồng. Trong các lớp học hiện nay, đa phần các giáo viên Mỹ thường sử dụng các phương pháp giảng dạy tương tác, khuyến khích học sinh làm việc nhóm và thảo luận. Bố mẹ ở Mỹ sẽ cùng con phát triển và đồng hành như một người bạn thân của con 

Những điều cha mẹ Việt có thể học hỏi:

• Thay vì áp đặt con cái học bài, hãy tạo ra một không gian học tập thoải mái, khuyến khích con khám phá và tìm tòi.
• Dần dần giao cho con những công việc phù hợp với lứa tuổi để rèn luyện tính tự lập.
• Hãy dành thời gian trò chuyện với con, lắng nghe những chia sẻ của con và tôn trọng ý kiến của chúng.
• Khi con mắc lỗi, hãy giúp con hiểu nguyên nhân và cách sửa chữa.
• Đăng ký cho con tham gia các câu lạc bộ, lớp học ngoại khóa để con có cơ hội giao lưu và phát triển các kỹ năng sống.

>> Xem thêm: KỸ NĂNG QUAN SÁT TRONG GIAO TIẾP

2.5. Dạy con theo phương pháp EASY

Phương pháp EASY (viết tắt của Engage, Explore, Support, Yield) tạo ra một môi trường học tập lý tưởng, nơi trẻ em được tự do khám phá, trải nghiệm và phát triển. Qua việc tương tác tích cực với cha mẹ, trẻ em sẽ rèn luyện được kỹ năng giao tiếp, tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, sự hỗ trợ kịp thời và sự linh hoạt của cha mẹ sẽ giúp trẻ tự tin và phát triển toàn diện.

• Engage (Tương tác): Bố mẹ nên thường xuyên trò chuyện, tương tác từ việc đặt các câu hỏi khơi gợi sự tò mò hay tạo môi trường giao tiếp với bạn bè, những người xung quanh an toàn sẽ giúp trẻ hình thành những mối quan hệ xã hội lành mạnh và phát triển một cách tự nhiên
• Explore (Khám phá): Khuyến khích trẻ chủ động khám phá và tò mò về mọi thứ xung quanh, cha mẹ nên tạo điều kiện để con được tham gia các hoạt động trải nghiệm, hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ,...để con có cơ hội khám phá thế giới, phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và tinh thần.
• Support (Hỗ trợ): Việc nuôi dạy con đúng cách không chỉ đơn thuần là cung cấp thức ăn, quần áo mà còn là việc tạo ra một môi trường yêu thương, nơi mà trẻ được khuyến khích khám phá, sáng tạo và phát triển theo đúng khả năng của mình. Cha mẹ hãy trở thành người bạn đồng hành, lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của con để cùng con xây dựng một tương lai tươi sáng.
• Yield (Nhượng bộ): Sự linh hoạt trong việc nuôi dạy con đúng cách không có nghĩa là nuông chiều con, mà là khả năng điều chỉnh cách tiếp cận, thấu hiểu con để đạt được mục tiêu giáo dục một cách hiệu quả và nuôi dạy con đúng cách.

Nhẹ nhàng trong quá trình nuôi dạy con đúng cách

2.6.  Phương pháp nuôi dạy con toàn diện - STEAM 

STEAM là một phương pháp giáo dục liên ngành, kết nối hài hòa giữa khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Nhờ đó, STEAM khuyến khích sự sáng tạo, kích thích tư duy phản biện và giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết cho thế kỷ 21. Phương pháp này giúp trẻ bộc lộ được khả năng thiên phú, cũng như rèn luyện các kỹ năng cứng và kỹ năng mềm, tạo tiền đề cho sự phát triển sau này.

Áp dụng STEAM vào cuộc sống hàng ngày: 

• Tạo cơ hội cho trẻ quan sát các hiện tượng tự nhiên, làm các thí nghiệm đơn giản tại nhà. 
• Cung cấp cho trẻ các đồ chơi xây dựng, nguyên liệu tái chế để trẻ tự do sáng tạo.
• Đưa trẻ đến các bảo tàng, triển lãm, khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động nghệ thuật như vẽ, nặn, hát.
• Đặt ra các tình huống thực tế để trẻ cùng nhau tìm ra giải pháp, ví dụ như thiết kế một khu vườn nhỏ, xây dựng một ngôi nhà bằng các vật liệu tái chế.

Phương pháp nuôi dạy con đúng cách - Phương pháp STEAM

Một số hoạt động STEAM đơn giản cho mà bố mẹ có thể làm cùng con:

• Trồng rau, chăm sóc cây, quan sát sự phát triển của cây.
• Cùng con nấu những món ăn đơn giản, học cách đo lường, trộn các nguyên liệu.
• Tạo ra các đồ vật trang trí từ các vật liệu tái chế.
• Chơi trò chơi trí tuệ như cờ vua, sudoku, trò chơi ô chữ.
• Chọn những cuốn sách có nội dung liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và đọc cùng con

2.7. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách Glenn Doman

Phương pháp Glenn Doman dựa trên nguyên lý khai thác tối đa khả năng của não phải. Bộ học liệu Flashcard và Dotcard được thiết kế khoa học, giúp trẻ tiếp cận kiến thức một cách trực quan, sinh động, từ đó kích thích sự phát triển toàn diện của não bộ. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách này không chỉ giúp trẻ phát triển trí tuệ mà còn rèn luyện các kỹ năng sống cần thiết, chuẩn bị cho trẻ một tương lai tươi sáng.

Nguyên tắc cơ bản của phương pháp nuôi dạy con đúng cách Glenn Doman:

• Kích thích não phải: Phương pháp này tập trung vào việc kích thích bán cầu não phải, vốn chịu trách nhiệm cho các khả năng như tư duy hình ảnh, sáng tạo, trực giác.
• Sử dụng các công cụ trực quan: Bộ học liệu của Glenn Doman bao gồm các thẻ hình ảnh (Flashcard) và thẻ chấm (Dot Card) với các hình ảnh, chữ cái, số, và các khái niệm khác nhau.
• Lặp lại nhiều lần: Các thẻ hình ảnh được trình bày cho trẻ với tốc độ nhanh và được lặp lại nhiều lần để giúp trẻ ghi nhớ thông tin một cách tự nhiên.
• Tạo môi trường học tập phong phú: Cha mẹ tạo ra một môi trường học tập vui tươi, tràn đầy tình yêu thương, khuyến khích trẻ khám phá và học hỏi.

>> Xem thêm: HỌC TIẾNG ANH QUA TRẢI NGHIỆM

Các giai đoạn áp dụng phương pháp Glenn Doman:

• Giai đoạn sơ sinh: Tập trung vào việc kích thích thị giác và thính giác của trẻ.
• Giai đoạn trẻ nhỏ: Giới thiệu các khái niệm về số, chữ cái, màu sắc, hình dạng.
• Giai đoạn mẫu giáo: Mở rộng vốn từ vựng, kiến thức về thế giới xung quanh.

Lưu ý khi áp dụng phương pháp Glenn Doman:

Mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt, vì vậy cha mẹ cần điều chỉnh phương pháp cho phù hợp với từng trẻ. Để đạt được hiệu quả tốt nhất, cha mẹ cần kiên trì áp dụng phương pháp trong một thời gian dài.

Phương pháp Glenn Doman nên được kết hợp với các phương pháp giáo dục khác để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.

>> Xem thêm: HỌC TIẾNG ANH "THẬT ĐÃ" VỚI TRẢI NGHIỆM KHÁM PHÁ BẢO TÀNG THIÊN NHIÊN

2.8. Phương pháp nuôi dạy con đúng cách của Reggio Emilia

Phương pháp Reggio Emilia đặt trẻ làm trung tâm, khuyến khích trẻ tự khám phá, tự đặt câu hỏi và tự tìm ra câu trả lời. Môi trường học tập được thiết kế mở, cung cấp cho trẻ nhiều vật liệu và công cụ để trẻ tự do khám phá và sáng tạo. Giáo viên đóng vai trò là người đồng hành, quan sát và hỗ trợ trẻ trong quá trình học tập, giúp trẻ phát huy tối đa tiềm năng của bản thân.

Những đặc trưng nổi bật của phương pháp Reggio Emilia:

• Trẻ em được xem là những nhà khám phá năng động và có khả năng tự học hỏi.
• Môi trường học tập được thiết kế như một phòng thí nghiệm, cung cấp cho trẻ nhiều vật liệu và công cụ để khám phá.
• Trẻ em được tham gia vào các dự án học tập dài hạn, nơi chúng có thể khám phá sâu hơn về những chủ đề mà chúng quan tâm.
• Giáo viên đóng vai trò là người đồng hành, hỗ trợ trẻ trong quá trình khám phá và học hỏi.
• Gia đình, nhà trường và cộng đồng cùng nhau tạo ra một môi trường học tập toàn diện cho trẻ.
• Nghệ thuật được coi là một ngôn ngữ quan trọng để trẻ thể hiện ý tưởng và cảm xúc của mình.

>> Xem thêm: REVIEW KHÓA HỌC ONLINE CHO TRẺ HIỆU QUẢ NHẤT

Các nguyên tắc cốt lõi của phương pháp nuôi dạy con đúng cách Reggio Emilia:

• Trẻ em có nhiều cách khác nhau để thể hiện bản thân, không chỉ qua lời nói mà còn qua nghệ thuật, âm nhạc, chuyển động,...
• Trẻ em tự xây dựng kiến thức của mình thông qua các trải nghiệm thực tế.
• Môi trường là giáo viên thứ ba, môi trường học tập đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển của trẻ.
• Cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của trẻ.

>>> Tham gia ngay Group nuôi dạy con để được nhận hỗ trợ tư vấn từ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực.

4. Lời kết

Việc nuôi dạy con đúng cách là một hành trình dài, là khoảng thời gian bố mẹ và con cái cùng nhau trưởng thành. 10 nguyên tắc trên đây sẽ là kim chỉ nam giúp bố mẹ định hướng con đường nuôi dạy con. Mỗi đứa trẻ đều là một bông hoa độc đáo, cần được chăm sóc và vun trồng để nở rộ. Bố mẹ hãy sẵn sàng để trở thành người làm vườn tài ba, giúp con mình tỏa sáng nhé. Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo thêm những bí kíp nuôi dạy con chuẩn khoa học tại Blog nuôi dạy con