LUẬT CHƠI TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHI CHI CHÀNH CHÀNH CÓ KHÓ KHÔNG?

Chi chi chành chành là trò chơi vô cùng quen thuộc nơi làng quê của dải đất hình chữ S. Có thể nói đây là trò chơi giúp gắn kết tình bạn bè, tạo không khí tươi vui một cách hay nhất. Cùng khám phá cách chơi trò chơi dân gian chi chi chành chành chi tiết nhất qua bài viết dưới đây nhé.

1. Cách chơi như thế nào mới chuẩn?

Đây là một trò chơi mang tính tập thể nên yêu cầu có 4 – 5 thành viên, không phân biệt là trai hay gái. Mọi người có thể ngồi chơi tại chỗ, không cần di chuyển hay chạy nhảy. Phụ huynh có thể chọn một chỗ trống sạch để các bé có thể ngồi chơi cùng nhau.

Tất cả người chơi sẽ dùng trò “kéo, búa, bao” để quyết định người điều khiển. Mọi người sẽ quây thành một vòng tròn ngồi bên cạnh nhau. Để bắt đầu trò chơi, người điều khiển trò chơi dân gian chi chi chành chành sẽ xòe bàn tay của mình ra.

Tiếp đó, những thành viên khác sẽ cho một ngón tay vào lòng bàn tay đó. Người xòe bàn tay có nhiệm vụ là hát to bài đồng dao:

Chi chi chành chành

Cái đanh thổi lửa

Con ngựa chết trương

Ba vương ngũ đế

Bắt dế đi tìm

Ù à ù ập

Đóng sập cửa vào

Khi đến từ “ập”, người điều khiển sẽ nắm bàn tay lại, tất cả mọi người phải nhanh chóng rút tay lại. Nếu bạn nhỏ nào bị người điều khiển túm được ngón tay là thua và trở thành người điều khiển tiếp theo. 

2. “Chi tri rành rành…” - Bài đồng dao có ý nghĩa gì?

Cũng giống như trò “Chơi chuyền”, trò chơi dân gian chi chi chành chành cũng có bài đồng dao gắn liền với tên tuổi của trò chơi. Hầu hết mọi người có thể đọc thuộc nhưng vẫn chưa thực sự hiểu được hết ý nghĩa của bài đồng dao. 

Phiên bản đồng dao trên có lẽ là được nhiều người dân Việt Nam nghe và hát theo nhất. Nhưng trên thực tế thì câu từ lại khác rất nhiều nếu so với bản gốc. Dưới đây là bản “chính thống” của bài đồng dao:

Chu tri rành rành

Cái đanh nổ lửa

Con ngựa đứt cương

Ba vương tập đế

Cấp kế đi tìm

Hú tim òa ập

Đây là bản vè được ghi chép lại trong những năm 1856 – 1888 (theo sách Kinh Thi Việt Nam – Trương Tửu). Ý nghĩa của bản vè có thể hiểu như sau:

• Chu tri rành rành: bố cáo cho tất cả người dân biết.
• Cái đanh thổi lửa: ý chỉ tiếng súng của quân đội Pháp khi bắn vào Đà Nẵng.
• Con ngựa đứt cương: sự kiện vua Tự Đức băng hà (1883), sự rối loạn của triều đình Huế lúc đó. 
• Ba vương tập đế: việc 3 người Hiệp Hòa – Kiến Phúc – Hàm Nghi lần lượt lên ngôi khi vua Tự Đức băng hà chưa đầy 1 tháng.
• Cấp kế đi tìm: sự kiện Tôn Thất Thuyết thất bại trong cuộc binh biến chống Pháp sau đó, ông đưa vua bỏ trốn, truyền hịch Cần Vương. Cùng thời điểm đó, Pháp một bên dẹp loạn, một bên đi tìm ( năm 1885).
• Hú tim òa ập: sự kiện Nguyễn Đình Tình cùng Trương Quang Ngọc và đội hầu cận làm phản vua Hàm Nghi. Nửa đêm 26/9/1888, chúng đã bắt vua lúc đang ngủ tại làng tả Bảo (Quảng Bình).

3. Một số phiên bản khác của bài đồng dao

Trải qua bao nhiêu thế hệ, có rất nhiều phiên bản khác của bài đồng dao trò chơi dân gian chi chi chành chành mà người lớn có thể hát hoặc dạy cho trẻ con. Tùy vào từng địa phương mà các câu vè có thể khác nhau về câu từ nhưng cơ bản vẫn có chung một ý nghĩa. 

Lời 1:

Chi chi chành chành

Các anh bạn nhỏ

Nhặt cỏ vườn rau

Bắt sâu ruộng đỗ

Thi nhau ta cố

Xem nào ai nhanh

Chi chi chành chành

Ù à ù ập

Lời 2:

Chi chi chành chành

Cái đanh thổi lửa

Con ngựa đứt cương

Ba vương ngũ đế

Bắt dế đi tìm

Ù à ù ập

Lời 3:

Chu tri rành rành

Cái đanh thổi lửa

Con ngựa đứt cương

Ba vương tập đế

Cấp kế đi tìm

Hú tim òa ập

Lời 4:

Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa chết trương
Ba vươn bú tí
Bắt dế đi tìm
Ù à ù ập
Đóng sập cửa vào

4. Kết luận

Những khoảnh khắc tuổi thơ, những niềm vui dân dã đã được khắc cốt ghi tâm qua trò chơi chi chi chành chành. Người chơi sẽ được nhìn lại khía cạnh văn hóa và truyền thống tươi sáng của đất nước Việt Nam chúng ta thông qua trò chơi dân gian chi chi chành chành này.

Giai điệu tuổi thơ không chỉ là ký ức của lứa tuổi phụ huynh mà còn có thể truyền lại cho bé con để em có thể lớn lên với những mơ mộng tuyệt vời. Hãy xem ngay: Những bài hát cho trẻ 5-6 tuổi giai điệu sôi động không nên bỏ lỡ, cùng dành thời gian đọc nhé!