Việc ghi nhớ rất quan trọng trong quá trình học tập của trẻ. Trẻ ghi nhớ được càng nhiều kiến thức thì càng có lợi cho các con sau này. Tuy nhiên, để những gì đã được học nằm lại trong não bộ lại là một điều không hề dễ dàng.
Có một phương pháp đơn giản mà nếu như ba mẹ hướng dẫn và động viên con áp dụng trong học tập thì ba mẹ sẽ thấy thành tích của con tăng lên đáng kể. Đó chính là áp dụng mô hình kim tự tháp học tập.
1. Kim tự tháp học tập là gì?
Trước khi học cách áp dụng, chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem phương pháp này hình thành dựa trên thực tế nào và nội dung căn bản là gì.
1.1. Cách bịt lỗ hổng kiến thức
Kiến thức chảy vào bộ não của chúng ta có thể được ví với hình ảnh nước chảy vào một xô đựng nước nhưng cái xô đó lại đầy lỗ thủng. Những gì chúng ta tiếp thu được đều không ở lại não bộ 100% mà "rơi rụng" rất nhiều. Vậy làm thế nào mới bịt được những "lỗ hổng" này?
Nghiên cứu chỉ ra rằng chúng ta chỉ nhớ được 5% khi nghe người khác nói, nhưng tỉ lệ đó sẽ tăng lên 90% khi chúng ta truyền đạt lại cho người khác. Đấy chính là nội dung cơ bản của kim tự tháp học tập - mô hình giúp ghi nhớ nhanh.
1.2. Phân tích mô hình kim tự tháp học tập
Kim tự tháp học tập cho thấy mức độ tiếp thu của người học dựa trên hai phương pháp khác nhau.
Phương pháp học thụ động
Học thụ động là kiểu học theo truyền thống, cô giảng trò nghe, không mang lại hiệu quả ghi nhớ cao. Theo như tháp học tập này, trẻ sẽ nhớ:
- 5% nội dung khi nghe người khác nói
- 10% khi đọc sách
- 20% từ các hoạt động nghe nhìn
Phương pháp học chủ động
Tầng dưới của tháp là phương pháp học chủ động, giúp trẻ tăng tỷ lệ ghi nhớ, bao gồm:
- Tỷ lệ ghi nhớ là 30% từ các thiết bị mô phỏng (tương tự các phương pháp mang tính mô phỏng bảo gồm thuyết trình)
- 50% từ thảo luận nhóm (tương tự các phương pháp tham gia)
- 75% từ việc thực hành, tự trải nghiệm
- 90% thông quả việc dạy lại người khác
1.3. Giải thích đơn giản kim tự tháp học tập
Nói một cách đơn giản, tháp học tập khuyến khích tập trung vào thực hành để tiết kiệm thời gian, nhanh tiến bộ. Điều này nghĩa là:
- Nếu học ngoại ngữ mà chỉ dừng lại ở lên lớp, đọc sách, học qua các thiết bị nghe nhìn là chưa đủ, mà bạn nên tập trung vào trò chuyện với người bản ngữ để nhanh nâng cao trình độ.
- Một ví dụ nữa, khi bạn muốn học một môn thể thao nào đó như Yoga, thấy vì xem đi xem lại các video hướng dẫn, bạn nên đứng lên thực hành ngay và luôn để ghi nhớ động tác và hiểu cách thực hiện nó.
2. Kim tự tháp học tập - Phương pháp giúp trẻ ghi nhớ 90% kiến thức
Như đã phân tích, các phương pháp học truyền thống như nghe giảng, đọc sách, nghe nhìn qua các thiết bị âm thanh và hình ảnh tuy có hiệu quả nhưng mức độ không cao, dẫn đến lãng phí thời gian và công sức học.
Nếu chỉ theo một cách thụ động, khi lượng kiến thức dung nạp tăng lên, đồng nghĩa với việc càng nhiều kiến thức bị "rơi rụng". Bạn sẽ thấy trẻ học rất nhiều nhưng thực tế không nhớ được bao nhiêu
Để tránh tình trạng học thuộc lòng, học vẹt, ba mẹ nên áp dụng kim tự tháp học tập, khuyến khích con tham gia các hoạt động học chủ động. Như vậy, não bộ sẽ không bị ép buộc tiếp nhận thông tin và các con sẽ càng có hứng thú học. Việc này có hiệu quả đối với khả năng ghi nhớ của trẻ trong thời gian ngắn.
Tự tay thực hành và dạy lại người khác giúp các con ghi nhớ được 75-90%. Đơn cử việc học tiếng anh, muốn các con nhanh chóng nói thành thạo một mẫu câu nào đó, bạn có thể:
- Tổ chức thảo luận nhóm: con và các bạn sẽ dùng những cấu trúc đã học để trao đổi với nhau về một chủ đề nào đó.
- Tự thực hành trải nghiệm: nếu rảnh rỗi, bạn nên đưa con đến nơi có nhiều người nước ngoài để con có điều kiện giao tiếp và sử dụng vốn tiếng anh sẵn có. Thông qua giao tiếp với người nước ngoài, trẻ có thể giới thiệu bản thân bằng tiếng Anh một cách thuần thục.
- Dạy lại người khác: khuyến khích con dạy lại bạn hoặc em của mình những gì đã được học. Chính ba mẹ cũng có thể đóng vai học sinh để con có điều kiện truyền đạt lại cho ba mẹ. Đây cũng là một cách hay để đồng hành cùng con trong quá trình học tập.
Tóm lại, nếu trẻ được tạo cơ hội vận dụng triệt để kim tự tháp học tập, bạn sẽ thấy trẻ tiến bộ rất nhanh.
Thay vì dành 5 tiếng đọc sách, trẻ chỉ cần 1 tiếng đồng hồ thực hành là đủ. Trẻ sẽ có nhiều thời gian dành cho vui chơi và tham gia các hoạt động ngoại khóa khác, giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
3. Lời Kết
Vậy là bí kíp giúp trẻ ghi nhớ gần như toàn bộ các kiến thức đã được bật mí. Áp dụng kim tự tháp học tập chính là việc dựa trên việc chuyển đổi từ hình thức học thụ động sang chủ động. Ba mẹ càng khuyến khích con chủ động trong việc tiếp thu kiến thức bao nhiêu, thì con càng nhớ được lâu bấy nhiêu.
Hình thức học của trẻ nên đa dạng, không nên chỉ ngồi nghe mà nên thực hành từng bước một đến khi có thể truyền đạt lại cho người khác. Như vậy, kiến thức được học sẽ đọng lại trong đầu trẻ nhiều hơn và lâu dài hơn.
Phương pháp này cũng rất hữu ích với người lớn. Ba mẹ hãy tự mình trải nghiệm để thấy kết quả tuyệt vời nhé.